موتورهای الکتریکی نقش بسیاری در زندگی روزمره ما دارند و برای اتلاف انرژی در نتیجه کنترل موتور از اینورترهای صنعتی استفاده میشود. اینور صنعتی که با نامهای درایو کنترل و درایوفرکانس متغیر نیز شناخته میشود یک دستگاه مبدل برق برای تبدیل جریان برق مستقیم به جریان متناوب است. اصطلاح اینورتر به معنای معکوس کننده است که وظیفه آن کنترل سرعت دور الکترو موتور است. این دستگاه میتواند ولتاژ تولیدی را به ولتاژ مورد نیاز تبدیل کند که این اثر با استفاده از تقویت کنندهها صورت میگیرد.
از ویژگیها و کاربردهای اینورتر صنعتی میتوان به این مورد اشاره کرد که اینورتر میتواند سرعت یک موتور را بدون تغییر در قدرت و دور موتور تحت کنترل داشته باشد. در حقیقت اینورترها علاوه بر کنترل سرعت موتورهای الکتریکی باعث کاهش مصرف انرژی و صرفه جویی در مصرف برق نیز میشوند که به همین علت در صنایع مختلف از آنها استفاده میشود.
اجزای اصلی تشکیل دهنده اینورتر شامل کنترل، مدار اصلی و منبع تغذیه است. اینورترها انواع مختلفی داشته و هرکدام کاربردها و ویژگیهای متفاوتی دارند؛ بنابراین برای مصارف مختلف باید اینورتر مناسب دستگاه مورد نظر را انتخاب کرد.
انواع اینورتر صنعتی
اینورترهای صنعتی بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی میشوند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
اینورترهای ورودی
مهمترین نوع تقسیم بندی اینورترها با توجه به ورودی آنها است. از نظر ورودی میتوان اینورترها را به دو دسته تک فاز و سه فاز دسته بندی کرد. اگر بخواهیم به ویژگی هر یک از این اینورترها اشاره کنیم میتوان گفت که نمونه تک فاز بیشترین کاربرد را داشته و عموما در مصارف خانگی و محلهایی که به برق سه فاز دسترسی نیست استفاده میشود. در حقیقت اینورتر تک فاز قدرت راه اندازی الکتروموتورهای سه فاز را با برق تک فاز دارند پس بیشترین استفاده رامیتوان از آنها کرد.
در مقابل اینورترهای سه فاز بیشتر در مصارف صنعتی یا تجاری کاربرد داشته و تنها در محلهایی که به برق سه فاز دسترسی هست کاربرد دارند. با توجه به این که ورودی اینورتر از دو نوع تشکیل میشود اما خروجی تمامی آنها به صورت سه فاز است. نمونه دیگر تقسیم بندی اینورترها مربوط به شکل موج خروجی آنها است که به چهار دسته تقسیم میشوند.
اینورترهای خروجی
برخی از اینورترهای صنعتی دارای خروجی به شکل موج مربعی هستند که این نمونهها جزو کم کاربردترین و نامناسبترین موج خروجی محسوب میشوند و عموما قیمت بسیار کمی دارند. اینورترهای دارای خروجی به شکل سینوسی خالص جزو اینورترهای پر کاربرد محسوب شده و برای تمامی مصارف قابل استفاده هستند و بر عکس دسته اول از قیمت بسیار بالایی برخوردارند. دسته سوم این اینورترها خروجی به شکل سینوسی دارند و در حقیقت موج متناوب و ترکیبی از موجهای سینوسی و مربعی هستند.
اگر بخواهیم به ویژگی این نوع اینورتر اشاره کنیم باید گفت که بازده مناسب در کنار وزن کم آن را به یکی از پرکاربردترین اینورترهای صنعتی که در اغلب وسایل برقی خانگی مورد استفاده قرار میگیرد تبدیل کرده است. از نمونه این وسایل میتوان به کامپیوتر، رادیو، تلویزیون و وسایل روشنایی اشاره کرد. برخی از اینورترهای صنعتی به شبکه برق متصل بوده که به اینورترهای متصل به شبکه معروفاند از ویژگیهای این نوع اینورتر میتوان به دریافت انرژی از خورشید اشاره کرد. در مقابل نیز برخی اینورترهای جدا از شبکه نیز هستند که در دستگاههای کوچک استفاده میشوند.
کاربرد و مزایای استفاده ازاینورترهای صنعتی
اینورترهای صنعتی امروزه جایگاه ویژهای در زندگی روزمره ما داشته و کاربردهای مختلفی در مصارف خانگی و صنعتی دارند. از مزایای اصلی استفاده از اینورتر در صنعت میتوان به کاهش مصرف انرژی و صرفه جویی در مصرف برق اشاره کرد. در حقیقت کاربرد اصلی اینورترها تبدیل برق DC به AC است و در مواردی همچون آسانسورها، جرثقیلها، راه اندازی انواع پمپ و فن و نوارهای نقاله مورد استفاده قرار میگیرند.
اما کاربرد آنها تنها مختص به موارد گفته شده نبوده و برای عمده کاربرد آنها میتوان به مواردی همچون منابع برق تغذیه، کمپرسور یخچالها، پنلهای خورشیدی، دستگاههای تهویه، منابع برق اضطراری، صنعت جوشکاری، دستگاه بافندگی، ماشین لباسشویی و خودروهای هیبریدی و برقی اشاره کرد.
همانطور که ذکر شد اینورترهای صنعتی به دلیل قابلیتها و تواناییهای زیادی که دارند در صنعت به شدت پرکاربرد و مهم محسوب میشوند. مزایای زیادی با استفاده از اینورترها ایجاد میشود که از نمونههای ان میتوان به مواردی همچون کاهش جریان راه اندازی و در نتیجه افزایش طول عمر موتور دستگاه، کاهش ضربات از سمت موتور که باعث کاهش هزینه تعمیر و نگهداری میشود، پیشگیری از آسیب رسیدن به موتور با جلوگیری از بالا رفتن حرارت موتور و روشن و خاموش کردن موتور بدون احتیاج به قطع و وصل کردن جریان اصلی اشاره کرد.
همچنین با استفاده از اینورتر موتور دستگاه موردنظر بسیار آسانتر راه اندازی شده و قابلیت نصب نرم افزار برای کنترل مدیریت از راه دور را دارد. اینورتر این امکان را به موتور میدهد که در صورتی که ولتاژ ورودی متغیر است نیز به کار خود ادامه دهد.